Het water van Gebrook
Het gebied van deze cache typeert zich door de vele stromen en vijvers. Niet vreemd als je naar
de naam Hoensbroek kijkt. De oorspronkelijk naam was Gebroek of Ingenbrouck, waarbij broek moeras
betekent. De Limburgse naam Gebrook betekent dan ook gewoon het moeras. In 1388 verworf ridder Herman
Hoen de rechten over Gebrook, zo ontstond de naam Hoensbroek. Ook liet deze ridder het kasteel bouwen,
het Gebrookhoes, dat nu Kasteel Hoensbroek heet.
Door de tijd heen is hier veel veranderd. Op onderstaande kaart is de situatie uit 1866 getoond.
Hierop zien we de Molenbeek, de Auvermoer en de Geleenbeek en de vijver/slotgracht rond Kasteel Hoensbroek.
In 1960 is hier de Droomvijver aan toegevoegd.
Een laatste en zeker niet onbelangrijk onderdeel van dit watergebied is de nabij gelegen
rioolwaterzuiveringsinstallatie, die hier sinds 1974 gevestigd is.
Gemeente Hoensbroek, 18661
De Molenbeek
De Molenbeek takt af uit de Auvermoer in de buurt van de Dem. De beek stroomt via de huidige
Kasteel Hoensbroeklaan langs de noordkant van Kasteel Hoensbroek naar het Laervoetpad. De Molenbeek
mondt niet veel verder uit in de Geleenbeek.
Langs het Laervoetpad vinden we de 'Draekermolen', waarvan
de eerste vermelding dateert van 1370, die door de Molenbeek van water voorzien wordt. Vanaf 1388 tot 1916
is de Drakenmolen eigendom van de familie Hoen. In 1916 wordt de molen verkocht aan de familie Peters.
In 1949/1950 wordt de Molenbeek gedempt en de molen, die toen reeds door een elektromotor werd
aangedreven, wordt stilgelegd en het molenwerk verkocht. Na intussen nog enkele keren gewisseld
te zijn van eigenaar is er op dit moment de dierenkliniek Drakenmolen in gevestigd en sinds kort
Kinderdagverblijf De Droomvijver.
|
Molen de Drakenmolen, 19802 |
De Auvermoer
De Auvermoer is een van de oudste waterwegen door dit gebied. De naam is waarschijnlijk een
verbastering van Alde-moer, alde-moeder, oude moeder.
De Auvermoer is tegenwoordig beter bekend als Caumerbeek. Deze beek ontspringt bij de voormalige
molen Bovenste Caumer in het Heerlense stadsdeel Heerlerbaan en heeft een lengte van 11 km.
De beek stroomt vanaf de Koumenberg richting Kasteel Hoensbroek en vervolgt vervolgens zijn
weg ten zuiden van het Kasteel om uit te monden in de Geleenbeek. In 1972 is de Caumerbeek
overkluist, zoals op de foto's van 19 april 1972 te zien is. In 2011 is begonnen met de ontkluizing
van de beek en zo wordt de loop weer zichtbaar gemaakt.
|
Overkluizing Caumerbeek, 19724 |
De Geleenbeek
De Geleenbeek ontspringt bij Benzenrade en mondt bij Stevensweert, onder de naam Oude Maas,
uit in de Maas. Het stroomgebied van de Geleenbeek omvat ongeveer 170 km watergang.
In het gebied hier monden zowel de Auvermoer (Caumerbeek) als, vroeger, de Molenbeek uit in de
Geleenbeek. Verder behoort het Geleenbeekdal tot de meest kastelenrijke gebieden van Nederland,
waar Kasteel Hoensbroek onderdeel van uitmaakt.
Kasteelvijver/slotgracht Kasteel Hoensbroek
De Kasteelvijver of slotgracht is zo oud als het Kasteel zelf en ligt in een zeer drassig gebied.
De oudste restanten van het kasteel, en dus ook de Kasteelvijver, dateren uit ongeveer 1250.
Het eerste Gebrookhoes wordt voorgesteld als een rechthoekig blok opgetrokken uit geelgrijze
Kunradersteen. Het kasteel is door de jaren heen flink uitgebreid, verbouwd en gemoderniseerd,
waarbij de Kasteelvijver altijd is blijven bestaan rondom het Kasteel. Kasteel Hoensbroek is
op de dag van vandaag één van de grootste en best onderhouden kastelen in Nederland.
Tussen de Kasteelvijver en de Auvermoer ligt nog een vijver, die in de volksmond de
kweekvijver genoemd wordt.
|
Kasteel Hoensbroek, 12503 |
Droomvijver
In 1960 werd de Droomvijver aangelegd tegenover Kasteel Hoensbroek, tussen de Auvermoer en het
voormalige stroomgebied van de Molenbeek in. Een vijver met afmeting van ongeveer 230 x 260 meter,
met 2 pieren en een klein eiland van 50 x 20 meter, zoals te zien op de luchtfoto uit 1971. Het
viswater is de thuisbasis van Hengelsportvereniging Haal Op en uiteraard is op en rondom de
vijver veel flora en fauna te vinden. Een wandeling rond de Droomvijver is dan ook meer dan
de moeite waard.
|
Luchtfoto Droomvijver, 19714 |
Rioolwaterzuiveringsinstallatie
De rioolwaterzuiveringsinstallatie werd hier in 1974 gebouwd en is één van de 12 installaties
beheerd door Waterschapsbedrijf Limburg. De maximale zuiveringscapaciteit is 216000m3
afvalwater per 24 uur en de installatie zuivert het water van de gemeenten Beek, Brunssum,
Heerlen, Landgraaf, Nuth, Schinnen, Sittard-Geleen en Voerendaal. Het gezuiverde water wordt
geloosd op de Geleenbeek.
De geocache
Zoals inmiddels duidelijk mag zijn is het thema van deze cache: Water. In dit drassige,
waterrijke gebied moet dat ook wel. Denk er wel aan dat het hier nat en modderig kan
zijn, bereid je erop voor.
Veel plezier en geniet van de omgeving.
Bronnen
1. Atlas
en kaart
2. Molendatabase
3. Kasteel
Hoensbroek
4. Rijckheyt